Varvarinska bitka
Ivan St. Rizinger
Ponedeljak, 08. Maj 2023.
Vreme: 18. septembar – 20. septembar 1810.
Varvarinska bitka bila je bitka između združene srpsko-ruske vojske predvođene Karađorđem Petrovićem i Jozefom Orurkom sa jedne strane i turskom vojskom predvođenom Huršid-pašom. Bitka se završila pobedom srpsko-ruske vojske.
Tok bitke
Povukavši se sa Jasike, srpsko ruska vojska se ušanči u Varvarinskom polju. U srpsko ruskoj vojsci nalazio se pored srpskih pešaka Ladoški musketarski odred i jedan odred kozaka kao i 6 ruskih topova. Turci predvođeni Huršid pašom stignu kod Varvarina 18. septembra i Huršid paša videvši da su se Srbi ušančili, tada izjavi pred svojim komandantima „Sve kažete da Srbin ne smije u polje, nego se krije po šumi ili po brdima zakopava u zemlju kao svinja, sad eto polja, eto Srbina, sad da vidimo ko carev hljeb jede." Turci su potom izvršili napad na šanac, na karu gde su se nalazili ruski topovi, ali su bili odbijeni uz velike gubitke. Ruski komandant Orurk je tokom bitke bio tik uz borce na grudobranu, hrabreći ih. Huršid paša je tada povukao svoju vojsku na odmor, tokom čega je i grof Orurk odmorio svoje snage, priredivši gozbu za komandante. Turci su napali ponovo tek 20. septembra još većom jačinom, ali su bili sprečeni od strane ruskih topova i konjice uz podršku srpske pešadije.
Opis šanca
Veliki šanac na Varvarinu istočnom stranom bio je okrenut prema Moravi. Na zapadnoj strani nalazila su se dva bastiona sa topovima, koja su bila okrenuta prema polju u pravcu napada i omogućavala su unakrsnu vatru. Šanac je napravljen u obliku nepravilnog petougla. Iza prvog bastiona bio je smešten barutni magacin. Dimenzije velikog šanca iznosile su: čeona strana oko 300 m, širina južne strane oko 50 m, severne oko 170 m i strane prema Moravi oko 300 m na severozapadnoj, zapadnoj i južnoj strani nalazili su se rovovi sa grudobranom koji su primali 10-15 vojnika. Rov je bio dubok oko jednog metra. Bedem je bio debljine oko 1 metra. Grudobrani gde su bili smešteni topovi bili su obloženi daskama i spolja i iznutra. Na unutrašljoj strani nalazile su se i korpe sa otvorima.
Zanimljivosti
Bitka je prikazana u strip ediciji „Nikad robom” pod naslovom „Varvarinska bitka.”
U bici na Varvarinskom polju se posebno istakao srpski megdandžija Jovan Petrović Kursula. Prema predanju, njegova pobeda u megdanu protiv turskog junaka je bitno uticala na podizanje morala srpsko-ruske vojske i dovela do poraza Turaka. Jovan Kursula je bio izuzetno hrabra ličnost koja se pored bitke na Varvarinskom polju istakao i u drugim bitkama ovog doba (Čačak, Crni vrh, Deligrad). Umro je 1813. godine nakon rana zadobijenih u bici kod Deligrada.
Trenutno postoje dva spomenika koji obeležavaju ovu bitku, oba u Varvarinu. Prvi je spomenik grofu Orurku i njegovim borcima i nalazi se na samom mestu bitke u selu Varvarin, kod Sastavaca mesta gde se spajaju Južna i Zapadna Morava. Spomenik je podignut na stogodišnjicu boja na Varvarinskom polju. Drugi spomenik je posvećen Jovi Kursuli i nalazi se u crkvenom parku u Varvarinu. Oba spomenika je otkrio Kralj Petar Karađorđević na svečanosti povodom stogodišnjice bitke 1910. godine.
Dodaj komentar